Een goed idee is heilig, maar hoe voorkom je heiligschennis? Vorige week was ik te gast op de Haagse Hogeschool. Een paar maanden eerder had ik zestig studenten van de International Communication Management-opleiding een spoedcursus ‘tijdschrift maken’ gegeven, voor zover dat mogelijk is binnen een paar uur. Nu was het aan een art director, een andere bladenmaker en aan mij om te jureren. De studenten hadden zich gesplitst in achttien groepjes. Na weken van koortsachtig werk presenteerden zij in een zaaltje hun werk in de vorm van een bescheiden magazine.

Doelgroep
De doelgroep was strak afgebakend: het blad moest zich richten op afgestudeerden die zich oriënteerden op de communicatie-opleiding van de hogeschool. Wat kun je ermee bereiken? Welke beroepen kun je straks uitoefenen? Het resultaat was uiterst gevariëerd. Sommigen hadden zich ervan afgemaakt door zichzelf te interviewen, anderen hadden oud-studenten opgespoord en lieten hen vertellen over hun vak.

Suzanne
‘Waarom hebben jullie voor deze foto gekozen?’ vroeg ik aan een student met een vlassig snorretje. ‘Nou,’ zei hij na enige nadenken. ‘Omdat Suzanne die heeft gemaakt.’ De meeste groepjes bleken aan dit verschijnsel te lijden: hun blad was gemaakt volgens een soort consensus-model. Elk groepslid heeft het democratisch recht een bijdrage te leveren. One man, one vote. De beste resultaten werden bereikt door groepjes waarin één persoon de creatieve leiding had weten te veroveren. Daar geen compromis maar consistentie.

Renpaard
In een slotwoord hield ik de studenten voor dat dit de belangrijkste les was van deze exercitie, een les die ook ik nog altijd in de praktijk tegen kom. Je gaat met een stel mensen bij elkaar zitten om te brainstormen, maakt niet uit waarover. Iemand tekent een renpaard. Het is een briljant idee, iedereen enthousiast. Je vergadert anderhalf uur verder en na afloop ligt er een ezel op de tekentafel. De voorzitter sluit de vergadering en de ezel wordt in productie genomen. Waarom? Omdat niemand helemaal verantwoordelijk wilde zijn voor de evidente brille van het renpaard. En omdat de budgethouder zijn ei kwijt moest. En ga zo maar door.

Kracht
‘Ken je kracht en vooral ook je zwakte,’ zei ik tegen de groep. ‘En herken de kwaliteit van een idee. Een goed idee is een renpaard dat ongehinderd moet kunnen draven, maak er geen ezel van omdat jij toevallig ook je stukkie kwijt moet.’ Ik hoop dat ze het mechanisme doorgronden. De ezel loert tijdens iedere brainstorm op zijn kans.